Tạp chí Sông Hương - Số 266 (tháng 4)
Khúc ca quy ẩn
08:52 | 04/05/2011
LTS: “Đi về sao chửa về đi” có lẽ là câu nhắn nhủ nhiều ý nghĩa nhất của Đào Tiềm vào cuối cuộc nhân sinh. Mười năm trước, ở tuổi bảy mươi, sau hơn 50 năm gắn bó với thơ ca, nhà thơ Tường Linh đã viết bài “Khúc ca quy ẩn” như lời từ giã đời thơ.
Khúc ca quy ẩn
Ảnh: Internet
Nhân đọc bài thơ này, nhà thơ Tần Hoài Dạ Vũ viết “Quy ẩn, về đâu?” để tặng ông như một nét “lễ” của cách ứng xử trong truyền thống văn hóa.
Một nhà thơ đất Quảng khác, thuộc thế hệ kế sau, Nguyễn Đông Nhật viết tiếp “
Quy khứ, về đây”
thay lời ngỏ chân tình: Cuộc đời dẫu có nhiều cay đắng, ngậm ngùi, thì vẫn là nơi con người phải gánh trọn số phận để đi qua hết cuộc tồn sinh.
Cả ba bài dù đều viết theo thể thơ cổ: hành độc vận nhưng mang một phong thái riêng.
Cảm khái trước tình thơ của ba nhà thơ đất Quảng Nam vốn có rất nhiều gắn bó với Huế, Sông Hương xin được giới thiệu ba bài hành này như một món quà thơ nhằm nhắc lại một nét đẹp trong văn học truyền thống tiếp nối những âm hưởng tuyệt vời những bài hành bất hủ của Nguyễn Bính, Thâm Tâm, Quang Dũng...
SÔNG HƯƠNG




TƯỜNG LINH


Khúc ca quy ẩn


Bạch diện qua rồi, vẫn trắng tay
thư sinh buổi trước, gã cuồng nay
lạc đường, quay ngựa, vương tình bút
xa ruộng, lìa quê, nhớ luống cày
đọc sách nửa đời chưa sáng ý
bão bùng tơi tả cánh mơ bay
nghìn câu nguyện ước tan theo mộng
ráng đỏ mây phai nắng cuối ngày
hiên vắng ta ngồi đêm nguyệt tận
mắt buồn người hiện giữa cơn say

Khúc thu người tiễn ta chiều cũ
dương liễu đầu sông lá rụng đầy
không chén trường đình mà lảo đảo
không màng sự nghiệp cũng ngây ngây
sông Thu nào phải là sông Dịch
hai phía thầm đau nhạn lạc bầy
ta đã hẹn người ngày tái kiến
hội xuân đời ghép hội rồng mây
người không còn nữa, ta phiêu bạt
trở lại, còn ai gặp nữa đây?
quê cũ, cổng làng ai đứng đợi?
chiều xuân lạnh chiếu rượu xuân bày
sông xưa lở cả đôi bờ đẹp
hoang vắng, đò thôi cập bến này
trời mênh mông quá, vô tình quá!
không hận nhưng lòng tiếc lắm thay!
vốn nặng cưu mang tình cố lý
về nhìn hiên cúc gió thu lay
ta ngâm khe khẽ bài tương biệt
người trách thầm qua nét nhíu mày
nhân ảnh mờ chìm trong đáy cốc
rượu chiều sóng sánh bởi heo may
ta chờ nghe tiếng thân thương cũ
người gửi riêng ta thuở đọa đày
chiều bỗng tuôn mưa, trời nổi sấm
chén buồn còn lại chất men cay
bóng người mãi mãi là hư ảnh
mưa suốt đêm trường, gió lạnh vây
rượu rót chờ người không hiện nữa
bài thơ chiêu niệm ý hao gầy

Cố nhân! ta gọi tên bằng hữu
vạn nẻo trầm luân mất dấu giày
ta ngó lên nguồn, trông xuống biển
hỏi cùng nam bắc, hỏi đông tây…
lặng im, xẻ nghé tan đàn hết!
tiếp những mười năm hẹn đã chầy
mồ bạn lạc loài bao cõi lạ
nén hương chưa đốt tỏ lòng này
tri âm tri kỷ như sao sớm
chút nghĩa kim bằng cũng hiếm thay!

Cuối cuộc viễn trình đơn độc quá!
bơ phờ cánh hạc khép đường bay
gẫm bao chí lớn trong thiên hạ
chẳng được còn xanh với cỏ cây
thì ta một chấm nhân sinh nhỏ
mong mỏi gì hơn ở kiếp này?
cũng chẳng tính chi còn với mất
càng không than vãn chuyện riêng tây
đàn xưa trỗi lại bài lưu thủy
lắm nỗi niềm trao với nước mây
khúc ca quy ẩn đưa xa nhịp
khắc nét đời thơ chiếc bóng gầy
vang mãi dư âm triều hệ lụy
thơ chào tuyệt tích gửi ai đây?
                                                  Tân Tỵ - 2001



TẦN HOÀI DẠ VŨ


Quy ẩn, về đâu?

                Kính tặng anh Tường Linh (nhân đọc “Khúc ca quy ẩn”)

Chiều xuống bên trời, mưa nữa đây
buồn như triều rộng sóng dâng đầy
phương xa đã thấm mùi lưu lạc
đã ngán chuyện mình mãi đổi thay
chẳng tiếc hư danh, đành phận mỏng
xoa tay mộng ngắn chẳng qua ngày
chiều nao soi bóng trong vinh hiển
để tối nay ngồi nhẫm đắng cay
thôi thế màu đời trăm sắc ảo
ngày về mây trắng trói hai tay

Nhớ xưa ta đến đời như mới
nuôi mộng sông hồ mắt đắm say
phơi phới tim vui lòng nhịp bước
buồn đau ngỡ đạp dưới chân giày
ta đi không nhớ người thương nhớ
không tiếc tình vương ở cuối mày
không hẹn đâu màng câu lỗi hẹn
cười khinh danh lợi thế gian này
đâu hay đời cứ cho gian dối
thế sự trêu người mưa bóng mây
lối cũ quay về sương khói lạnh
tuổi xuân che mặt khóc hao gầy
thì ra ảo tưởng là ta đấy
và cũng là ta kẻ trót vay
giấc mộng sông hồ tan bọt nước
cười mình trí cạn, chẳng cơ may
“gẫm bao chí lớn trong thiên hạ
chẳng được còn xanh với cỏ cây
thì ta một chấm nhân sinh nhỏ
mong mỏi gì hơn ở kiếp này?”(1)
biết thế mà không đành dạ thế
bụi đường trăm lớp giũ chưa bay

Tìm em cửa nhỏ mong tương ngộ
duyên muộn còn chăng một chút này
mỏi gối gan hùm thay lốt thỏ
gửi thân yếm thắm, óc chưa lầy
đêm đêm đối bóng thầm tâm sự
chẳng bắt trăng vàng trên gối say
chẳng hẹn người về chung lối mộng
chỉ mong dâu bể lấp mau đầy
nào hay nhân ngãi không đành phận
cuối cuộc tang thương để dấu giày
trong máu pha cung đàn tiễn hận
quạt mồ xanh nắm cỏ trên tay

Ai dẫn chân ta về xóm trúc?
am không xơ xác tấm thân gầy
nghe câu thuyết pháp lòng như đất
chẳng ngộ cho mình được mảy may
quay bước, làng xưa tìm lối cũ
mẹ cha già yếu bỏ bao ngày
về nương bóng hạc quên đời bạc
bất hiếu thôi đành con chắp tay
quê cũ dòng xanh sông chảy lại?
tuổi thơ khói bếp có sum vầy?
ngàn năm mảnh đất đan trong kén
lại hóa thành thơ cho bướm bay
bạn cũ đã xa ngoài vạn lý
tạ lòng ai hát bóng trăng lay?

Ai về cố quận cam quy ẩn
ta xót chi đời những lúc say
manh áo ân tình đành bạc thếch
sầu lòng mấy buổi chẳng ai hay
đời thôi xin cứ bay như khói
chẳng có ai về lau mắt cay
dẫu trốn được ra ngoài hữu hạn
hư vô cũng lạnh cuối chân mày!
                                                                2-12-2001

-------------
(1) Thơ Tường Linh - Khúc ca quy ẩn



NGUYỄN ĐÔNG NHẬT


Quy khứ - về đây

                Kính tặng anh Tường Linh & anh Tần Hoài Dạ Vũ  

Thì vẫn muôn trùng vẫn gió lay
Cay chua dâu bể bạc chân mày
U minh chìm nổi triền miên giấc
Trong trận cờ ma loạn dấu giày
Ai hỏi ngàn câu trên biển lớn
Can chi thân gởi chốn lưu đày
Đời soi huyễn mộng gương như chém
Chữ nghĩa tan theo nắng cuối ngày
Trí bạc xem ra đành phận mốc
Mờ mờ qua lối huyệt mù say.

Ra đi. Âm vọng đầu sông sáng
Khóc lịm hài nhi giập sóng lầy
Ta bước lên đường như phải bước
Từ vô lượng kiếp giạt về đây
Nặng cùng chín chữ thầm trong máu
Tát cạn sông đền chửa mảy may
Tóc trắng bên trời cha mẹ yếu
Mà lưu lạc rã cánh bèo mây
Đành cam bất hiếu lòng pha giấm
Hồn gởi điêu linh lệ thấm dày
Ngút ngút quê nhà sương khói nghẹn
Không về, ai đợi mỏn niềm tây
Lửa bom đã lấp biền dâu sém
Vườn cải hoa bầm lạnh dấu tay
Lịch sử cười điên cơn mất trí
Xé đời tươi máu có ai hay?
“Ngàn năm mảnh đất đan trong kén”(1)
Tàn nửa dòng thơ, lạc bướm bay.

Ra đi. Mơ dựng lời vui mới
Cho ngát mùa lên xanh sắc cây
Cho bếp nhân quần reo lửa ấm
Hát cùng giấc mộng khúc ca say
Đâu hay máu chảy ra ngoài máu
Dìm nát tim yêu cuộc thế bày
Ước nguyện phai màu tan ảo ảnh
Trách lòng chưa tỏ cuộc cờ ngây
Nghìn xưa rồi những nghìn sau nữa
Danh lợi cuồng tâm trái đất quay
Gió hú đêm trường trăng lạnh khóc
Ai đem xương trắng dựng lầu mây?
Ai cười xé lụa hờn sông núi?
Ai hỡi? Lầm chôn kiếp đọa đày!

Giận trời, mây cứ điềm nhiên trắng
Tiếng chó tru ma rợn óc lầy
Được mất còn chi ngoài rách nát
Thôi đành che mắt ướt trong tay
Đời ơi? “… một chấm nhân sinh nhỏ
Mong mỏi gì hơn ở kiếp này ”(2)
Biết thế nên vui cùng nước mắt
Ơn người mong trả giữa niềm cay
Thời gian. Xin giữ đền tơ tóc
Vinh - dự - tang - thương một cõi này
Trái đất già nua mà mới mẻ
Âm thầm ngậm đắng vết thương vay
Ra đi, ngày chật vô tình rộng
Lá hát rung đều nhịp nước mây
Ra đi. Thiên địa trầm ngâm thức
Câu hỏi không lời dạt cỏ cây.


----------------
(1) Qui ẩn, về đâu? Thơ Tần Hoài Dạ Vũ.
(2) Khúc ca qui ẩn. Thơ Tường Linh.


(266/4-11)






Các bài mới
Ông Tương Đối (04/05/2011)
Các bài đã đăng