NGUYỄN DUY
Khúc hát hòa bình
tặng nhà văn Marian Tka-chôp
I
Anh đọc tôi nghe những trang Sự Thật
quái quỉ chưa
nhân loại vẫn ưa chơi trò chơi ảo thuật
chỗ này chiến tranh
và chỗ kia ca ngợi hòa bình
Máu cứ chảy ròng ròng nhiều thế kỷ
không thế kỷ nào thiếu người chống chiến tranh
Súng cứ nổ râm ran trên mặt đất
mặt đất râm ran muôn giọng hát hòa bình
Tuổi trẻ anh sặc sụa khói bom
tuổi trẻ tôi ngập ngụa trong lửa đạn
bây giờ
ta rung đùi uống bia trên tháp cao Ốt-tan-ki-nô
lắm nơi xa đang là trận mạc
Những mặt báo rộng như mặt đất
lốm đốm châu Phi… Trung Á… Ni-ca-ra-goa
khói lửa dòng tin như đám cháy nhà
Nhà ta yên lành, trái đất đã yên đâu
Pa-lét-stin viết bỏng mặt địa cầu
người chiến binh tự tay vãi xương mình ngoài mặt trận
họ chỉ là nạn nhân mà thôi
Thủ phạm chiến tranh
còn sống hoặc chết rồi
đều là kẻ giàu sang và láu cá
II.
Thời đại nào cũng đẻ ra người điên
phá hủy bao nhiêu đền đài và của cải
giết thịt biết bao nhiêu đồng loại
điên-chiến-tranh thành thứ bệnh di truyền
Người xưa từng điên nhiều đời huyết chiến
điên nhiều năm…
điên nhiều tháng…
điên nhiều ngày…
lửa vẫn cháy mà cây xanh vẫn biếc
Thời hạt nhân này, chỉ cần điên một giây!
Điên-hạt-nhân chỉ cần một giây
đủ đốt sạch sành sanh toàn thế giới
không còn anh …
không còn tôi…
không còn nhân loại
trái đất ư, có thể cũng không còn
Ta thanh thản hay giả vờ thanh thản?
sợi thần kinh hay là sợi đây đàn?
trái đất mấy tỉ năm vững chải
có thể thành trái bong bay mỏng tang?
III
Ta rung đùi uống bia
cách mặt đất gần nửa ki-lô-mét
trên đầu ta - ăngten đài truyền hình
trên cao nữa - trạm thông tin vệ tinh
trên cao nữa - tàu con thoi và ga vũ trụ
trên cao nữa là các vì tinh tú…
Khoảng cách hữu hình đang thu hẹp dần
sóng điện vô hình đang sục sạo không gian
nền văn minh này đang đi tìm nền văn mình khác
người trái đất đang mong gặp người ngoài trái đất
ước mơ hoang đường xưa đang thành sự thật …
Ước mơ bây giờ lại hao hao sự thật thuở hoang sơ
không quân đội, không cảnh binh, không biên giới
loài người hồn nhiên hòa thuận vô lo…
Buồn thay
vẫn sự thật đắng cay
quốc gia kia đối nghịch quốc gia này
nhóm người ấy tiêu diệt nhóm người khác
người trái đất với nhau sao còn nhiều khoảng cách?
Khoảng cách vô hình biết san lấp sao đây?
dòng nhân điện làm sao điều khiển được?
làm sao chặn được cơn điên bất chợt?…
IV
Ta bỗng lửng lơ giữa trời và đất
lướt qua ta bụi mây trắng xốp
cốc thủy tinh lấm tấm ngấn bọt bia
Tôi và anh cùng nhỏ bé nhường kia
biết làm gì bây giờ?
Ta cứ nhập vào giàn đồng ca trái đất
dù giọng anh chua chua và giọng tôi chan chát
gân cổ lên
cùng hát khúc hòa bình
Cuồng nhiệt
kéo mọi người gần lại
mong con người bớt căng thẳng thần kinh
Mong mặt báo trên toàn trái đất
thơ tình thôi…
và tin tức những người tình…
Mátxcơva 09-1985
Thăm nghĩa trang Talin
Kính cẩn cúi đầu trước cánh rừng thông
mỗi cây xanh có một người dưới gốc
Những vạt rừng trồng cỏ và hoa
Mộ đấy ư... bằng phẳng như mặt đất
Chủ tịch nước đầu tiên nằm cạnh bác đánh cờ
người thợ dệt kề bên nhà nghệ sỹ
Người Talin khi từ giã cõi đời
thì tới cánh rừng này mà yên nghỉ
Tìm gốc cây làm giấc ngả lưng thôi
cõi siêu thoát thảnh thơi và giản dị
Nến quả thông vàng... hàng bia đá nhỏ
bình đẳng và bác ái nhẹ nhàng không
Gió dìu dịu hát bài ca êm ái
hãy sống yên lòng vui và nằm xuống yên lòng...
Talin, tháng 9-1985
(SH27/10-87)